Аннан огох этади Вашингтон ва Москва уни қувватлайди
Обама ва Медведев Сеулда ўтган ядровий хавфсизлик учрашувида Сурия муаммоси хиқида бахс юритдилар.
Вашингтон ва Москва кеча душанба куни АДЛ ва АҚШ вакили Сурия муаммосининг узоққа чўзилишидан огохлантирган Кофе Аннаннинг миссиясини қўлладилар. Уларнинг баёнотлари Исанбулда бўлиб ўтаётган Сурия қаршилик харакати ўз сафларини бирлаштириш мақсадида "Сурия дўстлари”, деб аталмиш конфренция олдидан янгради. Айни пайтда Туркия Башир Асад режими изолацисини ошириш мақсадида Дамашқдаги ўз элчихонасини ёпди.
Америка миллий хавфсизлик маслахатчисининг ноиби Бийн Рувдсга кўра, президентлар Барак Обама ва Дмитрий Медведев жанубий Корея пойтахти Сеулда бўлиб ўтган юксак даражадаги ядровий хавфсизлик учрашувида Сурия муаммосини бартараф этишга харакат қилаётган Кофени дастаклашга қизиқдор эканини билдирдилар.
Обаманинг Медведевга айтишича, дейди Рувдс, у ишонадики, Кофе Аннаннинг вазифасига Асадни хокимиятдан четлатиш ва Сурияда қонуний давлат қурилиши лозимлиги хам киради.
Ўз ўрнида Медведев хам катта муаммолар келтириб чиқармайдиган шаклда хозирги холат фуқаролар урушига айланиб кетмаслиги харакат қилажагини билдирди. Медведев кеча Кремльда Аннанни қабул қилган ва унинг харакатини "қаттиқ” қувватлашини билдириб, жумладан бундай деган эди: "Бу узоққа чўзилиб кетадиган қонли фуқаролар урушини тўхтатиб қолиш учун Суриянинг энг охирги шансидир”. Кофе Аннан бу учрашувдан кейин Сурия муаммоларини бартараф этишга қаратилган иш сафари чоғида Бежинда хитой етакчи рахбарлари билан учрашади.
Кеча кечда Бежинга учиб кетиш арафасида Москвада берган баёнотида у Сурия муаммоси номаълум муддатга чўзилиб кетиши мумкин эмаслигини таъкидлади, бироқ бу муаммо ечимининг сўнги мухлатига аниқлик киритмади.
Кеча Аннаннинг матбуот котиби билдиришича, Сурия Аннаннинг олти бандан иборат режасига нисбатан "янги раддия” билдирди.
У бир кун олдин мақсади урушни тўхтатиш, мухтожларга инсонпарварлик ёрдамларининг етиб боришини таъминлаш ва янги сиёсий реформаларни юритишдан иборат эканини айтган эди.
Россия бу ишда Аннанни қувватлашини айтган бўлсада, агар Аннаннинг режасига бўйсундиришга, ахоли жойлардан оғир қуролларни олиб чиқиб кетиши учун Асадга босим кучайтирилса қандай йўл тутажагини билдирмаган. Аниқки, бугун Аннан бу хақда Хитой етакчилари билан хам сухбатлашади.
Франция матбуот агентлиги турк дипломатик манбаъларга таяниб маълум қилишича, бутун турк дипломатияси Дамашқни тарк этганлар. Элчилик Дамашқ элчилигидаги консуллик бўлимини ёпишини айтиб, барча ватандошларидан мумкин қадар тезроқ Суриядан ўз ватанларига қайтишларини талаб қилган.
Бугун Норвегия хам хавфсизлик чоралари учун Дамашқдаги элчихонасини ёпганлигини маълумлади. Норвегия ташқи ишлар вазирлигига кўра, бир дипломатия бўлими Дания элчилиги билан бир жойда иш юритиб туради.
Қўшма Штатлар, Европа жумладан, Британия, Франция, Италия, Испания Кўрфаз Хамкорлик ташкилоти давлатлари билан бирга Дамашқдаги элчихоналарини бирма бир ёпишган.
Туркистон: К Ананни Сурияга қўяётган шартлари: аслида Асадга эмас балки Сурияни қўзгалон қилаётган халқига қўйилаётган ултиматумга ўхшайди.
У узоққа чўзилиб кетиши мумкин бўлган фуқоролар урушидан огохлантираётиб, "Сурия дўстлари" деб номланган анжуманда, куфрга мойил қувватларни бирлаштириб, уларни Асадни режимини қабул қилиб олишларига қаршилик қиладиган Исломий қувватларни қўллаб қувватлашдан халқни шантаж қилишга уринмоқда.
Суриядаги вазийят ўта жиддийлигидан, яъни халқни Исломий туйғуларини ўта юқорилигидан, Россия хам АҚШ манфаатларидан келиб чиқаётган Ананни қўллаб қувватлашдан ўзга чораси қолмаган.
Лекин Сурияда Ислом давлатини эълон қилиниш эхтимоли шу даражада юқорики, АКШ, Россия ва умуман куфр олами, Асадни ўз манфаатлари йўлида, Суриядаги холатга қараб фуқоролар урушини узоқ муддатга чўзиши, ёки тез орада уни бошқасига алмаштириши орқали урушга бархам бериши мумкинчилиги уни ихтиёрида эканлигини уқтирмоқчи бўлябдилар.
Хар икки холатда ҳам, яъни фуқоролар урушини узоққа чўзиш ёки Асадни режимини, демократик қувватлар қўлларига олиб берганларида ҳам, бари бир вазийятни ўз манфаатлари томон ўзгартира олмайдилар.
